ESCALEIRA AO CEO

Poucos anos despois de que os Led Zeppelin compuxeran a súa lendaria canción, en Baroña aconteceu  un suceso extraordinario: mudou de pel. Como un deses lagartos arnaos que te fitan desafiantes sobre as pedras ao sol da mañá quente, botou no lombo unha nova camisa. As primeiras  consolidacións dos restos arqueolóxicos escavados no seu día por Luengo, extensos frontes de derrubes e muros empoleirados sobre os cantís, acoirazaron os vestixios arqueolóxicos cunha resistente funda de pedra e formigón. Salvaron o depósito histórico, e ese é o seu gran e innegable mérito, pero crearon unha paisaxe monótona de circos pechados e longos valados de pedra. Un escenario mudo e inmóbil.

Sen embargo, o Castro de Baroña, lugar máxico por natureza, é especial, ata o punto de que nel pode facerse arqueoloxía  sen escavar. Xa o tiñamos demostrado nas campañas de 2012, coa aparición das portas das casas, e agora comprobouse cun dos descubrimentos máis sensacionais realizados ata a data. A observación e a análise previa das estruturas arquitectónicas, tanto in situ como sobre a  documentación  gráfica antiga pódenos levar a achados impensables. Neste caso, a descuberta dun fantástico sistema de acceso ao adarve da muralla, axuntado ao interior do paramento  do primeiro recinto habitado. Trátase dunha escaleira en V,dobre e con chanzos xustapostos de xeito alterno. Pero esta estrutura marabillosa non estaba soa. Hai que poñela en relación  co sofisticado  proxecto de enxeñería defensiva que converteu a porta do castro dun monumento de gran forza escenográfica: un inmenso pano ciclópeo adornado por corpos de garda e torre barbacá.

Este achado volve a demostrar que o Castro está máis vivo que nunca e que podemos empezar a imaxinar ás persoas que subiron ao camiño de rolda polos seus chanzos gastados. Sei que nunca coñecerei os seu nomes, pero agora estou seguro de saber por onde se movían … e cada noite soño con eles.

Só foi preciso desmontar un paramento falso para que aparecese unha obra admirable. Baroña: o castro do que nunca te marchas sen volver a vista atrás e, tamén dende agora, o xacemento que se escava cos ollos.